Piyasa Gözetimi Denetimi ve Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığı
26 Ağustos 2019Piyasa Gözetimi ve Denetimi
1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Piyasa gözetimi ve denetimi; ürüne ilişkin teknik mevzuatı hazırlamaya ve yürütmeye yasal olarak yetkili bulunan kamu kuruluşları tarafından, ürünün piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasadayken ilgili teknik düzenlemeye uygun üretilip üretilmediğinin, güvenli olmadığının denetlenmesi veya denetlettirilmesi ile güvenli olmyan ürünlerin güvenli hale getirilimesinin temin edilmesi ve gerektiğinde yaptırım uygulanması faaliyetlerinin tamamı olarak tanımlanabilir (4703 Kn. md.3/md.10).
1.1. Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Amacı
Piyasa gözetimi ve denetiminin amacı; piyasaya arz edilen ürünlerin ilgili bulunduğu düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediği (güvenli oluğ olmadığını) izlemek ve tespit etmek, böylece denetim yoluyla tüketicileri, diğer kullanıcıları ve iktisadi aktörleri adil olmayan rekabete (haksız rekabete) karşı korumaktır.
1.2. Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Aşamaları
Ürünün teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, güvenli olup olmadığını denetlemek veya denetlettirmek için yapılan PGD denetimi faaliyetleri üç ana aşamadan oluşur.
- Ürünlerin, ilgili teknik mevzuat hükümlerine uygun olarak piyasaya arz edilip edilmediklerini izlemek ve denetlemek,
- Uygun olmayan ürünleri mevzuata uygun hale getirmek için faaliyette bulunmak,
- Gerektiğinde yaptırım uygulamak,
1.3. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yapılacak Yerler
- Mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar ve nakil araçları, pazar yerleri ve benzeri her türlü depolandığı ve/veya satıldığı yerlerde, satış amaçlı fuar ve sergilerde,
- Gerekli durumlarda, üretim aracı olarak kullanıldığı işyerlerinde,
- Hizmet aracı olarak kullanıldığı yer ve tesislerde,
- Gerekli hallerde, ürünlerin üretildikleri, işlendikleri, ambalajlandıkları, montaj veya dolum yapıldıkları yerlerde, yapılır.
1.4. Piyasaya Arzın İstisnaları
Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğin 7 nci maddesinde, piyasaya arzın istisnaları, 4703 sayılı Kanunun 5 nci maddesinin ikinci fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile piyasada teknik düzenlemeye uygunluk ve ürün güvenliği denetimi yapan yetkili kuruluşlara, piyasaya arz salmayacak hususların nelerden ibaret olduğu gösterilmiştir. Aşağıdaki şartlan haiz ürünler piyasaya arz edilmiş olarak değerlendirilmezler.
- İlgili teknik düzenlemenin ürünün ihracatına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Avrupa Birliği üyesi ülkeler dışındaki ülkelere ihraç edil-
- İlgili teknik düzenlemeye uygun ve güvenli hale getirilmeden piyasaya arz edilmeyeceğine dair açık bir işaret taşıması şartıyla, fuar ve sergi-
- Uygunluk değerlendirmesinin gerçekleştirilmesi amacıyla İhracatçı ülkeden Türkiye'de yerleşik yetkili temsilcisine veya ithalatçıya gönde-
- İlgili teknik düzenlemede aksi belirtilmedikçe, üretici tarafından montaj, paketleme, işleme veya etiketleme gibi ileri bir işlemi gerçekleş-
- Gümrük idarelerince henüz serbest dolaşıma sokulmamış ürünler ile serbest bölgelerdeki ürünler.
1.5. Denetimin Kapsamı
Denetim, öncelikle ürüne, üreticiye veya dağıtıcıya ait bilgi ve belgelerin ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmesi ile başlar. Piyasa gözetimi ve denetimi, durumun gereklerine göre, aşağıdaki hususlardan bir veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılır.
- Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretle, ve/veya belgeler üzerinde inceleme,
- İlgili teknik düzenlemenin bulunmadığı hallerde, ürünün güvenli olduğunu gösteren diğer düzenlemelere göre verilen bilgi ve/veya belgeler üzerinde inceleme,
- Ürünün muayene edilmesi ( duyusal inceleme ve muayene/tartma ve ölçme yoluyla muayene),
- Ürünün test ve muayene kuruluşuna, test veya muayene ettirilmesi
- Piyasa gözetim ve denetim işlemlerini yapmak ve bu faaliyetler ile ilgili bilgi, belge ve periyodik raporları düzenli olarak hazırlayarak Bakanlığa göndermek, piyasa gözetim ve denetim ceza işlemlerini yürütmek,
Tüketici Hakem Heyeti
- 6502 sayılı Tüketiciyi Koruma Kanununa göre tüketici başvurularını inceleyerek, tüketici sorunları hakem heyetinde görüşülecek şekilde hazırlamak,
- Tüketicinin korunması mevzuatı kapsamına giren hizmetleri yürütmek, gerektiğinde yaptırım uygulamak ve uygulanmasını sağlamak,
- İl Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinin kuruluşu, işleyişi ile ilgili işlemleri yürütmek, İlçe Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinin koordinasyonunu sağlamak,
- Tüketicilerin aydınlatılması ve bilgilendirilmesi amacıyla, toplantı, panel, konferans vb. düzenlemek, mevzuatla ilgili değişiklikleri duyurmak,
- Tüketici sorunları il hakem heyetinin toplantı gündemini belirlemek ve üyelere duyurmak,
- Tüketici şikâyetleri ile ilgili denetimleri yapmak ve sonuçlandırmak,
- Bakanlığın görev ve sorumluluk alanında bulunan ürünlerin piyasaya arzı veya dağıtımı aşamalarında yahut ürün piyasada iken güvenli olup olmadığını denetlemek, güvensiz olduğunun tespit edilmesi halinde, Bakanlığın talimatı doğrultusunda ve ilgili mevzuat dikkate alınarak gerekli idari tedbirleri almak ve idari yaptırım uygulanmasını sağlamak,
- Tüketici sorunları il hakem heyetince alınan kararları karar defterine sırasına göre yapıştırıp, köşelerinden mühürlemek ve karar defterini muhafaza etmek,
- Tüketici kanunuyla ilgili cezaların oluşturulması tahsili ve takip işlerini yapmak,
- İdari para cezalarına karşı açılan davalarda ilgili mahkemeye cevap yazılarını hazırlamak ve süresi içinde mahkemelere gönderilmesini sağlamak,
- Kanun ve Yönetmelikle belirlenen belgeleri düzenleyip ilgililere vermek,
- Belediyelerce yapılan etiket denetim formlarını düzenleyerek üçer aylık dönemler halinde bakanlığa göndermek,
- İl ve ilçe tüketici sorunları hakem heyetlerinin dönem raporlarını hazırlayarak bakanlığa göndermek,
- Aylık faaliyetlere ait raporları düzenlemek ve süresi içerisinde ilgili yerlere göndermek,
- Şube ile ilgili istatistik tutmak ve çıkarmak,
- Şube ile ilgili yazışmaların zamanında ve yazışma kurallarına uygun olarak yapılmasını sağlamak ve işi biten evrakın düzenli bir şekilde dosyalanarak arşivde muhafazasını sağlamak ve saklama süresi dolanların imhası ile ilgili işlemleri yapmak, (Personel ve Destek Hizmetleri Şubesi ile koordineli olarak)
- Yapılacak olan yetki devirleri uygulamalarına ilişkin işlemleri yürütmek,
- Ticaret Denetmenleri ve yardımcıları ile ilgili işlemleri yürütmek, yardımcı olmak,
- Yukarıda zikredilmeyen ancak kendi şubesini ilgilendiren diğer iş ve işlemleri yapmak.
- Müdürlük makamınca verilen diğer görevleri yapmak,